Rijdt de bus of niet?

Onzekerheid over geschrapte bussen houdt aan

Op vrijdag 1 september ging niet alleen het nieuwe schooljaar van start, maar ook het uitgedunde aanbod van De Lijn. Vanwege een gebrek aan chauffeurs, bussen en technici schrapt de Vlaamse vervoersmaatschappij tot eind dit jaar structureel ritten. Volgens De Lijn gaat het slechts om 0,75 % van het aantal ritten en vallen er alleen ritten weg op hoogfrequente lijnen. Maar een analyse van TreinTramBus toont een heel andere realiteit. De communicatie voor de reizigers is bovendien ondermaats.

De Lijn schrapt ritten in de regio’s Antwerpen, Gent, Dilbeek, Kempen, Kortrijk, Limburg en Mechelen. In heel Vlaanderen valt slechts 0,75 % van het aantal ritten weg, zegt De Lijn, maar met name de regio’s Antwerpen en Mechelen worden veel harder getroffen. Stefan Stynen, Mechelaar en bestuurslid van TreinTramBus, klaagt aan: “In Mechelen worden reizigers al langer geconfronteerd met rituitval, omdat we hier met de oudste bussen opgezadeld zitten. Soms zijn er meer chauffeurs dan rijvaardige bussen.  Nu schrapt De Lijn ook hier de meeste ritten. Zo zullen er een kwart minder bussen naar AZ Sint-Maarten en naar de industriezones rijden. Dat is heel veel. Te veel! In sommige gevallen lopen de wachttijden op tot anderhalf uur. Bovendien vallen er ook schoolritten weg, zoals de rit van 08.04 uur van Lier naar Onze-Lieve-Vrouw-Waver Scholen op lijn 561. De Lijn houdt zich dus niet aan haar belofte dat ze daarin niet zou schrappen.”

Tijdelijk en structureel ritten schrappen zou volgens De Lijn de voorspelbaarheid en betrouwbaarheid ten goede komen, maar dat blijkt helaas niet overal het geval. Uit steekproeven van TreinTramBus de voorbije dagen bleek dat sommige geschrapte ritten toch reden, maar vooral dat er nog steeds ritten wegvallen die niet op de lijst staan. Welke bus wel of niet rijdt, kom je in principe alleen te weten via de app. Maar in Antwerpen bv. vermeldt de app niet bij alle afgeschafte ritten dat ze niet rijden. “Wat is er nu van?”, vraagt Peter Meukens, voorzitter van TreinTramBus zich af. “De Lijn maakt het de reizigers bijzonder moeilijk met dubbelzinnige en ontoereikende informatie. Aan de halte kan een reiziger op geen enkele manier zien dat er ritten geschrapt zijn. Daar hangt immers enkel de normale dienstregeling op.” Wie op de website van een lijn een volledige rittenlijst opvraagt, ziet daar de geschrapte ritten gewoon staan. Ook de NMBS-app weet van niets, terwijl Google Maps geschrapte ritten niet meer vermeldt. “Wat een chaos! We hebben begrip voor de noodsituatie waarmee De Lijn geconfronteerd wordt, maar begrijpen echt niet waarom de communicatie van De Lijn opnieuw zo slecht en verwarrend is. Heel wat mensen zullen de volgende dagen tevergeefs staan wachten op een bus die niet meer rijdt. Dat aanvaarden wij niet. De Lijn moet de getroffen reizigers betrouwbaar en correct informeren”, aldus Meukens.

Modal shift op de helling

Niet alleen De Lijn, maar ook de reizigers bevinden zich midden in de grootste hervorming die het Vlaamse stads- en streekvervoer de jongste decennia heeft gekend: de invoering van de basisbereikbaarheid. Daarmee wil de Vlaamse Regering naar eigen zeggen een modal shift van het privévervoer naar het duurzame openbaar vervoer organiseren. “Dat is ook dringend nodig”, zegt TreinTramBus-voorzitter Meukens. “Vooralsnog zien we een omgekeerde modal shift. De files nemen opnieuw toe, terwijl tram- en busgebruikers het extra moeilijk krijgen. En dat terwijl net meer mensen  zich met het openbaar vervoer zouden moeten verplaatsen. De overheid moet De Lijn de nodige middelen geven om degelijk en betrouwbaar openbaar vervoer op poten te zetten. Zonder voldoende chauffeurs, technici en rijvaardige bussen lukt dat natuurlijk niet.”

Het tekort aan rijvaardige bussen is mede het gevolg van de loodzware besparingen en onderinvesteringen waar De Lijn intussen al bijna 15 jaar mee kampt. De gemiddelde leeftijd van de busvloot is opgelopen tot 10 jaar, een kwart van het wagenpark is zelfs ouder dan 14 jaar. Voor de vernieuwing van de vloot is er dringend een inhaaloperatie nodig, gekoppeld aan de aanwerving van technici om de onderhoudsachterstand weg te werken. Meukens: “Mobiliteitsminister Lydia Peeters moet onmiddellijk in actie schieten. Maar ze blijft opnieuw oorverdovend stil. Wanneer zal de minister het openbaar vervoer en zijn reizigers belangrijk genoeg vinden om te reageren en echte maatregelen te nemen?”